van hen die we beminnen

Via de heemkundige kring van De Haan kreeg ik een aantal oude foto’s van de familie van mijn vader toegestuurd. Met de vraag of ik ze kon identificeren. Spek voor mijn bek! Ik vroeg me wel af hoe die foto’s daar waren aanbeland, want de jeugd van mijn vader, die opgegroeid is in Zwevezele, had niets te maken met De Haan. Hij is er pas als achttienjarige jongeman aanbeland, is er getrouwd met mijn moeder en een slagerij begonnen.
Mijn moeder (het meisje op de foto) heeft die foto’s alleszins niet weggedaan, want op haar dozen foto’s zat ze als een kip op gouden eieren. 
Ik moet Martin van heemkunde vertellen dat ik niet elk portret kan duiden. Spijtig. Daarop antwoordt hij: ‘Wie het is, zullen we misschien nooit te weten komen. Op de achterkant van iedere foto zouden eigenlijk de namen en de data moeten worden gezet. Net zoals de familieverhalen zouden moeten opgeschreven worden.’
Dat is juist, dat is absoluut waar. Maar soms willen de verhalen niet verteld worden.
Zo maakte mijn vader als kind behoorlijk wat mee in de oorlogsjaren. Hij wilde het wel opschrijven, hij wilde het wel vertellen, maar hij kón het niet. Na een paar zinnen moest hij de tranen uit zijn ogen wrijven. Soms zijn verhalen te erg voor woorden.
Wat de foto’s betreffen: mama had er veel. Van vele wist ik wie erop stond, maar lang niet van allemaal. Zo vaak had ik haar gezegd: we gaan eens op een luie, regenachtige dag de doos op onze schoot nemen. Maar dat werd telkens uitgesteld: koffie en taartje waren belangrijker in die dagen. Het leek ook helemaal niet dringend. Mijn moeder was kerngezond en iedereen was ervan overtuigd dat ze nog jaren en jaren te gaan had. Dat ze op haar sloffen de honderd zou halen. Maar het loopt vaak anders dan hoe je denkt. Ik was te laat, wij waren te laat.
Vandaar dat me soms de neiging overvalt om alles wat ik weet, op te schrijven. Mijn leven en wat ik hoorde over dat van mijn ouders, van mijn grootouders. Toch deed ik het niet, en ook nu kom ik er niet toe. Want zo werkt het gewoon niet.
Ik kan wel feiten opnoemen, data, gebeurtenissen. Maar waar het echt om gaat, zijn de emoties die ermee gepaard gaan, de beweegredenen waarom bepaalde beslissingen worden genomen. De gedachten, 
In een gesprek of na een vraag, komen de verhalen wel eens naar boven. Maar ik mag nog zoveel vertellen, zoveel proberen door te geven… uiteindelijk zal mijn leven voor een groot deel geheim blijven, zoals het ook was met de levens van mijn ouders, met de levens van mijn grootouders. Er zijn de feiten, er zijn de gebeurtenissen, maar wat blijft leven, is het verhaal dat je kinderen ervan maken.
 
(foto 1945, mijn moeder en grootmoeder)

---