mong

Aan ’t strangegat in de Vosseslag staat een beeld in brons. Een struise man met ongetemde baardgroei komt door de duinen gestapt, een stuk hout op zijn schouder: strangedrifter Mong Devos.
Het beeld staat er al sinds 2006 en zag al vele passanten. Maar weinigen weten wie hij is. Sommigen vermoeden dat hij een legendarisch figuur is of dat hij in het beste geval symbool staat voor de vele strandjutters die indertijd op d’Heye woonden.
Maar de man heeft wel degelijk een geschiedenis. Hij was de zoon van een keuterboertje die een lapje grond bewerkte achter de duinen. Typisch voor die duinenboertjes was dat ze ook actief waren op het strand: garnalen kruien en haken leggen om vis te vangen. In de duinen gingen ze konijnen stropen. En wanneer er wat aanspoelde na een schipbreuk kwamen ze aangelopen met kortewagens en jute zakken om nog voor de komst van de kommiezen hun slag te slaan. Mong was er zo-een, een gedrevener jutter was er niet te vinden. Hij was er altijd als eerste bij, wanneer nog de beste brokken te rapen vielen.
Wanneer iemand hem voor was geweest, kon hij dat moeilijk verkroppen. Dat gaf geregeld bonje. Hij was beresterk en velen waren bang van hem, al zeker als hij gedronken had, want dan was hij niet vies om zijn vuisten te gebruiken wanneer iets hem niet zinde. Op een dag werd hij beticht van moord op een andere strandjutter en zo werd hij uit de gemeenschap gestoten. De verhalen over Mong sprongen rond als strandvlooien en in de loop van de tijd dikten die vertelsels nog aan. Zo weefde zich stilaan een legende rond zijn figuur.
Maar ook zijn naam is onsterfelijk gebleken, samen met het kleine wegje, de ‘slag’ die naar zijn huisje achter de duinen liep. Dat het gehucht d’Heye de Vosseslag werd genoemd, had niets met vossen te zien, wel met onze Mong. Het betekent ‘de slag van Devos’, het wegeltje naar het postje van Mong Devos. Zo had je ook Lauw Bornys’ slag waar Lauw Borny woonde, de Treeze Timmermans’ slag en de Pieto Pletseslag.
Dat zijn allemaal zaken van lang geleden, denk je. Maar sinds kort kun je het allemaal zelf beleven, wanneer je tenminste niet verstoken bent van een kleine dosis fantasie. Met name in die wit-groene uitkijkpost met het gekke dakje daar aan ’t strangegat, is het te doen. Wellicht wist je niet waarom dat het net daar werd neergepoot? Wel… ga daar eens binnen, ga naar boven, kijk rond, knijp dan je ogen halfdicht en stap terug in de tijd… Zie je ze sluipen door de duinen? Zie je ze konijnen stropen? Zie je ze lopen langs de zee?
Maar waar is Mong? Staat hij daar nog op zijn betonnen sokkel of is hij al naar huis? Dat zou best kunnen, want ik denk dat hij nog niet teveel moet weten van die toren achter zijn ‘rik’. 

---