legende

Er wordt wat gevonden op het strand! En dankzij de Proper Strandlopers worden we daarvan nauwgezet op de hoogte gehouden. God zij geloofd dat het niet alleen rommel en plastic afval is dat deze ijverige strandjutters rapen en vinden. Er zit al eens een kinderspeeltje of bevreemdend hebbedingetje tussen en dat gaat vaak richting Christel Patfoort. Zij stopt die kleurrijke prullaria in leuke flesjes met dop. Te kijk en te koop vind je ze op de facebookpagina Noordzee Trash. Gangmaker Jim Le Corps Bisier focust vooral op vintage voorwerpen, al durft hij al eens wat brandbaar materiaal uit de oorlog aanslepen. En Aäron de Kisangani kan ons ook al eens verrassen met het een of het ander.
Waar de hele ploeg Strandlopers unaniem om juicht, zijn de kleipijpjes. Zeer gegeerd. Scherven en botten scoren ook goed en speciale schelpen zijn dan weer een andere categorie.
Een paar dagen geleden passeerde iets heel bijzonders op de facebookpagina van de Proper Strandlopers. Het was Denise de Baerdemaecker die het voorwerpje vond tijdens haar dagelijkse schoonmaaktournee op het strand van Mariakerke. Een beeldje van amper drie, vier centimeter in een donkere houtsoort. Het was het hoofdje van een vrouw, met lang haar, in de ooghoeken zat nog wat zand, alsof ze weende.
Denise was wat geschrokken toen ze het vond. ‘Het maakte me een beetje bang… ik dacht dat het een soort talisman was. Had een bootvluchteling het misschien mee op zee, als bescherming?’ Begrijpelijk, die spontane associatie; de houtsoort en het snijwerk doen trouwens erg Afrikaans aan.
Bij het zien van de foto van het beeldje, speelde ineens het woord ‘zwarte madonna’ door mijn hoofd. Dat zijn Mariabeelden met een zwart gezicht doordat ze zwart geschilderd zijn ofwel gesneden in een donkere houtsoort. Een moment later dacht ik ook aan de Marialegendes. Indertijd spoelde wel eens een Mariabeeld aan of werd het gevonden in het zand van de duinen, of opgevist in een vissersnet. Vele van die verhalen zijn verzinsels, maar toch zit er een grond van waarheid in. Zo’n Mariabeeldje kon komen van een schip dat vergaan was op zee. Een schip had namelijk altijd nogal wat devotionalia mee. Het kon ook een beeld zijn dat tijdens de godsdienstoorlogen was verstopt om het te vrijwaren van bruut geweld en nadien weer was bovengehaald. De ware toedracht van zo’n vondsten kan niet meer achterhaald worden, evenmin het waarheidsgehalte van sommige van de legenden die errond werden geweven.
Zo was er de legende van het Mariabeeld van Meetkerke. Het Mariabeeld was opgevist door Blankenbergse vissers, niet ver van de kust. Ze plaatsten het in de kerk van Blankenberge, waar het de volgende ochtend al was verdwenen. Wat later werd het opnieuw opgevist en ditmaal kreeg het een plekje in Uitkerke. Ook daar verdween het, maar bij wonder terug opgevist. Ten einde raad werd het beeld vastgebonden op de rug van een jonge ezel. Zonder dralen stapte het dier door de Polders naar Meetkerke, waar het aan het portaal van de kerk bleef staan. Het was dus daar dat dit Mariabeeld wilde vereerd worden, daar wilde ze zelfs mirakels uitvoeren en daar staat ze nog steeds, in volle ornaat en ze wordt zelfs jaarlijks in processie het dorp rondgedragen.
Zo’n soort verhaal wordt een terugkeerlegende genoemd en zo zijn er wel nog meer Mariabeelden die op deze wijze aan naam en faam kwamen. De link maken met het beeldje dat Denise vond, is natuurlijk een brug te ver. Want dan verwachten we eerst en vooral dat het kleinood verloren raakt en opnieuw gevonden, weer verloren raakt en weer gevonden. De kans is klein. Maar met de Proper Strandloperij weet je nooit.
 
Foto: Aäron Fabrice de Kisangani
 

---