geur van zee en tabak

​Niet alleen met haiku’s werkte ik mee aan de Grote Schelpenteldag, ook rapend droeg ik mijn schelpje bij. Maar laat ik nu ook een kleipijpje gevonden hebben tussen al dat schelpengeweld! Het lag zomaar voor mijn voeten, zomaar op te pakken. Een wit kleien pijpje. Het is niet de eerste keer dat ik er eentje vind, maar wel de eerste keer met de steel er nog aan, of toch een deel ervan. De kop zonder versiering, maar zo mooi in zijn eenvoud.
Ik moet me beheersen om het niet tussen mijn tanden te duwen, het kopje losjes in de hand, hopend om even contact te krijgen met de voormalige eigenaar, de man die het zoveel jaar terug kwijtspeelde. Of weggooide. Wie was die man? Een visser die in een bootje op zee zijn net bovenhaalde? Een kruier die zijn garnalen aan het ziften was? Of een jutter die met zijn kortewagen wat wrakhout oplaadde? Dat we het niet kunnen weten, is het mooie ervan.
Van enige wetenschappelijke benadering ben ik ook niet vies en ga dus terug thuis wat opzoeken op het internet. Daar is wel een en ander te vinden. en zo kom ik te weten dat die pijpjes vooral in Nederland werden vervaardigd en hier massaal ingevoerd. Het kan 18de-eeuws zijn, 19de-eeuws, maar toch ook tweede helft 17de eeuw.
Daarna stop ik mijn vondst bij de pijpenkopjes die ik al eerder vond. Niet zomaar in een of ander potje. Nee, ik heb er een koperen tabaksdoos voor, nog propvol met geurende ‘appelterre-toebak’. En dit brengt me in één moeite bij Frans van wie ik het mooie, warmgele hebbeding erfde. Hij zou content geweest zijn als hij zag dat ik er de gevonden pijpenkopjes in bewaar. Hij hield als geen ander van oude snuisterijen, van oude meubels, van oude boeken… en ja, hij rookte met momenten ook pijp. En zo komt het dat er ineens aromatische tabaksrook in mijn neus slaat. Is het van de pijp van de visser die zijn net bovenhaalt? Van de kruier die garnalen zift? Van de jutter? Of is het Frans die rook in mijn herinneringen blaast?
Maar dan is er alweer de geur van de zee, is er het zand op mijn vingertoppen en het brosse geluid van de schelpen die ik tel.

---